Nẻo về của thanh..(tiểu thuyết)

Tôi không nhớ rõ lắm chuyện của một tay chơi âm thanh nước ngoài, khi được hỏi tại sao trong thời đại công nghệ tiên tiến lại đeo đuổi cái công nghệ cũ rích và lạc hậu là đèn điện tử, ông ấy chỉ cười và trả lời: "Vì đèn là âm nhạc!"
Tôi cũng có cảm giác rằng các bạn trẻ ngày nay thường ngộ nhận về cái gọi là âm thanh "đèn"
,và những khái niệm đi kèm với đại lượng cân, đo, đong, đếm được như băng thông, tốc suất, méo hài...mà quên rằng tăng âm đèn dùng để tái hiện một miền con của phạm trù âm thanh:
âm nhạc. Âm nhạc, nó là một nghệ thuật, là tâm hồn của con người. Một thiết bị tái hiện âm thanh nếu chỉ dựa trên những tiêu chí sơ khai như đã nói ở trên sẽ không bao giờ mang lại cái hồn của bản nhạc cho các bạn nghe và "cảm".
Tôi sẽ cố gắng trình bày cho các bạn quan điểm của tôi về cái gọi là "âm thanh đèn" qua những hoài niệm về một thời đã qua và một chút vị lai, chỉ mong các bạn cùng tôi thử đứng trên một "hệ quy chiếu" khác mà nhìn cái thế giới âm thanh hiện hữu xem có chút gì khác không?

Những hoài niệm thơ ấu 

Tôi lớn lên trong thời kỳ đất nước còn rất nhiều khó khăn. Phương tiện giải trí không được hiện đại và phong phú như bây giờ. Cha tôi, một viên chức mẫn cán suốt ngày cặm cụi với giấy tờ, sổ sách thường nhật, nên tôi ngoài những giờ đến lớp, thú giải trí hấp dẫn nhất là căn phòng của ông với bốn bức tường đều là kệ sách. Tôi đọc ngấu nghiến tất cả những gì có in chữ trong đó, từ những cuốn dày cộp về đường lối, chính sách đến tạp chí xưa cũ Paris March, National Geographic...
...Nhưng cái bí ẩn và huyền diệu nhất bao giờ cũng là ...máy hát. To và nặng trịch như Akai M10, Sharp...những núm vặn, núm khởi động bằng inox sáng lấp lánh, chiếc kim đồng hồ vung vẩy huyền bí cho đến chiếc cassette Phillips nhỏ xíu và những cuồn băng Scotch...Tôi nhét một cuộn tape vào và bặm môi gạt cái cần play.
Giọng ca Lệ Thu trong bản Hương Xưa với giọng ca vang vang, xa xôi như từ một cõi xa mờ nào đó vọng về. Cảm giác đó tôi không thể nào quên trong đời, cho đến khi âm thanh bắt đầu uốn éo và dây ma nhê đùn ra lòng thòng ngoài cửa máy, lại sợ một trận mắng mới khi tiếng xe của cha tôi đang phành phạch trước ngõ khi giờ làm việc đã hết...
Cuộc sống bắt đầu trở nên khó khăn hơn. Lúc đó tôi vẫn không hiểu tại sao cha tôi lại bán đi chiếc xe Lambretta 200cc với giá 40 đồng, mà lại cương quyết không chịu tống khứ những thứ cồng kềnh vô dụng (như lời mẹ tôi). Bọn chúng là những thùng loa bằng gỗ xấu xí phía trước được che bằng khung vải bố bẩn thỉu, những cái gọi là "âm ly" với màu sơn xám xịt, đen đúa có gắn thứ cha tôi gọi là "bóng đèn". Thậm chí ông còn bán luôn vật mà cả nhà luôn chờ đợi đến 7h tối để nghe bản nhạc quen thuộc của đài truyền hình, chiếc TV Denon. Tôi thật không thể hiểu nổi.
Âm nhạc của cha tôi là Louis Amstrong, Frank Sinatra, Ella Fitzgerald, Etta James...rồi Sơn Ca 7, Tứ Quý...Thứ âm thanh nhừa nhựa, đùng đục theo tôi suốt cả thời thơ ấu.

Người thầy đầu tiên 

Rồi cơn bão đồ âm thanh bán dẫn secondhand Nhật bản quét qua thành phố, mang theo cái chói chang thời thượng với điệu disco cải biên của Modern Talking, nó hối hả hơn so với BoneyM ngày nào.
Những ngày hè nhàn tản, tôi ghi danh học lớp Ampli mở gần nhà. Tôi còn nhớ nó nằm ở góc đường Tú Xương và Bà Huyện Thanh Quan. Lớp học của tôi chỉ có hơn 10 người, trong đó tôi bé nhất. Khóa học đầu tiên chuyên về ampli đèn. Thầy Lâm An đứng lớp này và lần đầu tiên trong đời tôi được giải thích về công năng của các vật bí hiểm trong ampli . Phòng học là một thế giới ampli vintage với kho bóng đèn, OPT vĩ đại. Một anh chàng thanh niên hỏi thầy An:
-Thưa thầy trên thị trường bây giờ toàn ampli bán dẫn, tại sao phải học ampli đèn làm gì cho tốn thời gian?
Thày cười :
-Con phải học và hiểu những cái có trước, cho dù nó không sử dụng nữa. Rồi mới có thể hiểu và làm được những cái phát triển sau.

Đơn giản là sự ngụy biện cuối cùng 

Nếu nhìn vào sơ đồ của ampli bán dẫn Nhật Bản, hẳn các bạn sẽ bị choáng ngợp bởi mức độ phức tạp của nó. Một quần thể nhỏ của các loại linh kiện được kết hợp dày đặc, rất hiện đại, hứa hẹn cho ta thứ âm thanh hoàn hảo-perfect sound. Nhưng không phải như vậy...
Ngược lại trong một chiếc ampli đèn, số linh kiện chỉ cần đến trên đầu ngón tay, chỉ làm đúng công năng của nó và khi hát cũng vậy, chỉ làm đúng nhiệm vụ chuyển tải âm nhạc đến người nghe mà thôi.
Ampli bán dẫn thường giống như một món sơn hào hải vị với vô số gia vị nêm vào, để rồi thực khách THỰC mà bất tri kỳ vị, trong khi đó ampli đèn lại giống một đĩa rau muống luộc ăn kèm dưa cà hơn.

Những hoài niệm thơ ấu 

Dạo ấy gần nhà tôi có một quán cafe nho nhỏ. Cô chủ quán xinh đẹp với mái tóc xoăn thời trang lúc bấy giờ, nghe đâu cô ấy là chị ruột một nhà văn thanh niên xung phong nổi tiếng. Chú tôi sau mỗi lần đi công tác về lại dẫn tôi qua cái quán đó uống cafe. Lần đầu tiên bước vô thế giới của người lớn, tôi tròn xoe mắt nhìn vách tường ốp gỗ thông vàng điểm xuyết những poster của nhóm ABBA, Beatles...Những chú lớn tuổi nói cười rổn rảng trong làn khói CAPSTAN bay vòng vèo. Hết sức bình sinh trèo lên chiếc ghế cao và nhất mực đòi uống cafe đen, làm cô chủ quán bẹo má tôi và cười với ông chú:
-Anh có "ông" cháu xịn đó!
Chiếc đầu băng cối phát ra tiếng rột roạt nho nhỏ như tiếng dây băng cọ vào bộ phận nào đó, não nùng đưa lời hát (sau này tôi mới biết là nhạc Phạm Duy):

Nếu một mai em sẽ qua đời
Hoa phủ đầy người
Xe nhịp đằm khơi ... xa xôị 
Nếu một mai em đốt pháo vui
Hát theo người
Hương cưới chia phôi, cười mặn tình đờị 
Nếu một mai em bước qua thềm
Mang nặng hồn mềm
Em trở mình trên nhân duyên
Nếu nửa đêm trăng gió đã lên 
Bão mưa êm, chăn gối ghi tên
Bia mộ đường quên.
Nếu một mai không còn ai 
Đứng bên kia đời trông vòi vói
Không còn ai ! Đâu còn ai ?
Trong ngày mai, có dư hương người
Chỉ là giăng giối mà thôị
Nếu về sau em có qua cầu
Không chẳng vì sầu, thương chẳng còn đâu
Mà nói chuyện quên nhau
Nếu vì sao, quay gót cuốn mau
Dấu chân sâu in vết không lâu
Chẳng nợ gì nhau ... 

Tôi biết yêu từ đó và người cho tôi biết rung động chính là ...cô chủ quán. Nó không hoàn thiện như một tình yêu thực sự, chỉ là cảm giác lưu luyến, hồi hồi khi nhìn thấy cô ấy. Để rồi cứ bâng khuâng trong lớp học, chờ đợi tiếng trống tan trường lại chạy ù qua quán cafe, gọi ly đen uống đánh ực, chỉ mong sao được nhìn thấy cô hàng cafe cười nói, đi ra đi vào. Các bạn đã bao giờ trong đời có lần ngốc nghếch và dở hơi như tôi chưa?

Ở chợ Dầu có hàng cà phê
có một cô nàng bé xinh xinh
cô hay cười hồn xuân phơi phới
cứ xem dáng ngươì mới chừng đôi mươi

Làn thu ba cô liếc nghiêng thành
mùi hương lan thơm ngát vương bên mình
làm say mê bao gã thiếu niên đa tình
mấy anh nho nhỏ thường hay đến ngồi cười với cô

Lơ thơ tơ liễu buông mành
cho hay cái sắc khuynh thành
làm cho nhiều chàng chết mê mệt
đi đâu cũng ghé qua hàng
mong trông thấy bóng cô hàng
thì trong lòng chàng mới yên

Hôm nao dưới bóng ánh trăng mờ
tôi mơ thấy bóng cô hàng
nhẹ nâng ly trà ướp sen ngạt ngào 
trông cô rón rén ra vào
đôi môi thắm cánh hoa đào
lòng tôi rạt rào muốn xiêu

Một chàng trai dáng người hiên ngang
đến tự phương nào trong gió đông sang
khách qua đàng vì cô lưu luyến
Đã bao tháng trường ước được nên duyên
Chàng yêu cô vô bến vô bờ
mà sao cô cứ mãi hững hờ
buồn cho anh yêu quá hoá như điên rồ
tấm thân bơ phờ
dường như muốn chờ một kiếp mai

Vô duyên cái túi không tiền
anh mua chuốc lấy ưu phiền
rồi đến một ngày ốm la liệt
không sao lê bước đến hàng
anh mong bóng dáng cô nàng
hiện đến dịu dàng với anh
Thương thấy lữ khách bên đàng
cô mang thuốc đến cho chàng
ngờ đâu con người trước bao hiên ngang
lim dim khóe mắt hoe vàng
anh đi sắp đến thiên đàng
vừa lúc cô hàng biết yêu...

Giờ đây đã mấy thu qua
có lúc mơ về đường xa
tôi nhớ những đêm trăng tà
cô hàng với bàn tay ngà ... ....

Những hoài niệm thời thơ ấu 

Những ngày hè của lớp 5, nhờ kết quả học hành có phần phấn khởi hơn, cha tôi quyết định thưởng cho tôi một chuyến du hành lên vùng kinh tế mới. Đó là nơi người bác ruột của tôi sinh sống sau ngày hòa bình lập lại.
Tôi háo hức lắm.Thưở vẫn còn chạy rông tắm mưa với lũ trẻ trong hẻm, mỗi lần thấy chiếc AUSTIN nhỏ xíu hay Pơ-Giô Đơ-Xăng-Troa sơn màu trắng sọc xanh chạy từ miệt Chợ Lớn lên, bọn chúng vẫn giả vờ vẫy và hát:

Tắc Xi Tắc Xi
Đi vùng kinh tế mới
Bao nhiêu, bao nhiêu?
Hai đồng ba mươi xu
Mắc quá, mắc quá
Thôi hai đồng nhé?
Lên đi, lên đi
Hai đồng hai mươi xu
(Vô cùng xin lỗi người nhạc sĩ đã sáng tác bài hát này, tôi không có ý nào khác ngoài việc tái hiện những ký ức sinh động thưở ấy)
Khái niệm vùng Kinh Tế Mới đã in sâu vào tiềm thức của tôi từ rất lâu, lại thêm những câu chuyện kể của các anh Thanh Niên Xung Phong được về phép khiến máu phiêu lưu sôi sục trong tôi...

...Chiếc xe Renault cà khổ với hai dãy băng ghế gỗ dọc suốt chiều dài thùng xe chật kín vài chục con người già trẻ. Phía sau đuôi xe có một cái bình trông giống bình Acetylen của mấy anh thợ hàn nhưng lớn hơn rất nhiều, tỏa ra cái nóng hầm hập. Anh phụ xe mặt mũi lọ lem đen nhẻm lâu lâu lại trèo lên mui xe cầm cây sắt nhọn thọc thọc vào cái Hỏa Diệm Sơn đó, khiến tàn than đỏ rực bay tung tóe, cuốn cả vào trong xe làm mấy bà, mấy cô diện đồ vải SOIR bị cháy thủng lỗ chổ, kêu trời kêu đất.
Xe chạy qua rừng cao su, tôi mải mê ngắm những thân cây thẳng tắp nối đuôi chạy ngược về phía sau, những tảng đá khổng lồ như tòa nhà nằm chồng lên nhau...
Không khí bắt đầu trở nên mát rượi, xe bắt đầu lên đèo, bác tài liên tục thắng và sang số kèn kẹt. Anh chàng lơ xe nhảy xuống chạy bộ theo xe, tay lăm lăm cục gỗ để chặn vào bánh, không cho xe tuột dốc. Chợt khói bốc lên nghi ngút từ nắp Ca-pô, bác tài dừng lại và sau một hồi ngó nghiêng, bảo:
-Xin bà con thông cảm xuống...đi bộ, xe leo đèo hết nổi rồi !
Xế chiều, hai con người lem luốc bụi than là tôi và ông bác nhảy xuống khỏi thùng xe, sau khi vẫy chào bác tài và anh phụ xế vui tính...

...Những ngày hè ở vùng Kinh Tế Mới cực kỳ thú vị đối với một chú nhóc hiếu động như tôi. Tôi suốt ngày lò dò quan sát để hy vọng phát hiện ra quy luật di chuyển của các con thú như bò, ngựa..., mà tôi chỉ được thấy qua màn ảnh, hoặc trong Thảo Cầm Viên. Bác tôi không nhịn được cười khi tôi "báo cáo" những phát hiện ngớ ngẩn đó. Bác bảo:
-Tối nay đi chơi với bác sẽ còn nhiều cái thú vị hơn đấy!
Buổi chiều thị trấn vùng cao buồn hiu hắt, những đám mây trắng đủng đỉnh bò qua các dãy núi xa xa. Mới năm giờ mà cảnh vật đã sẫm màu lắm rồi. Mấy cô gái má hồng tha thướt trong tà áo dài đi đến giáo đường, mái tóc lòa xòa ướt mượt sương chiều.

Nhà người bạn của bác tôi, Thầy BA, nằm sâu trong ngõ hẻm. Hiên nhà có giàn thiên lý rủ những bông xanh xuống bức tường đá. Thầy BA là hiệu trưởng một trường trung học trong vùng. Căn phòng khách giản dị với tông gỗ nâu đậm màu thời gian, tủ buýp-phê và bộ sofa cổ kính. Chúng tôi được thầy mời món cafe tự rang và trước khi sử dụng phải xay bằng cách quay cái cối gỗ. Lúc bác tôi kéo cái khay gỗ ra một món bột nâu màu đất, thơm lừng, tôi mới biết thế nào là cà phê nguyên chất, không như thứ cafe mùi bắp rang mà tôi vẫn thường uống ở thành phố. Trong khi chờ đợi những giọt cà phê thong thả điểm xuống tách thủy tinh, thầy BA với tay lên nóc tủ lấy một đĩa nhựa và đặt vào turntable hiệu Garrard, đó là một mâm xoay thật đẹp màu beige trên hộp gỗ màu maroon. Nhìn cái cần của nó tôi tưởng tượng như một chiếc đầu xe lửa đang từ xa chạy tới. Bên cạnh mâm đĩa than là chiếc ampli KNIGHT đang đần dần đỏ đèn...Một giọng nam trầm ấm bắt đầu vang lên:

Phố núi cao phố núi đầy sương
Phố núi cây xanh trời thấp thật buồn
Anh khách lạ đi lên đi xuống
May mà có em đời còn dễ thương

Em Pleiku má đỏ môi hồng
Ở đây buổi chiều quanh năm mùa đông
Nên tóc em ướt và mắt em ướt
Nên em mềm như mây chiều trong

Phố núi cao phố núi trời gần
Phố xá không xa nên phố tình thân
Đi dăm phút đã về chốn cũ
Một buổi chiều nào lòng vẫn bâng khuâng

Xin cảm ơn thành phố có em
Xin cảm ơn một mái tóc mềm
Mai xa lắc trên đồn biên giới
Còn một chút gì để nhớ để quên

Tôi đã bắt đầu biết lâng lâng với hương cafe ngào ngạt, những tách trà vị ngọt chát. Ngoài trời mưa bắt đầu rả rích, thị trấn im lìm, một vài ánh đèn cao áp tỏa thứ ánh sáng tim tím xuống con đường vắng vẻ. Tiếng hát như lan tỏa mênh mang hơn, ngân nga hơn. Cặp loa Sansui cỗ lổ dường như biến mất ...
Ngày ấy tôi còn ngơ ngác quá, làm sao có thể hiểu hết những ngôn từ trừu tượng, xa vời của các bài hát. Nhưng chính những ca từ đó, những giai điệu đó khiến tôi xúc động mãnh liệt. Từng tiếng guitar thùng, tiếng kèn sax, tiếng thanh quản...phát ra đã in sâu vào tâm trí tôi từ lúc nào không biết...
Thầy BA lôi từ trong hộc tủ một bìa đĩa cũ mèm, trong đó có một bài hát tôi còn nhớ đến ngày hôm nay:

Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời, người ơi
Mẹ hiền ru những câu xa vời
À à ơi ! Tiếng ru muôn đời


Tiếng nước tôi ! Bốn ngàn năm ròng rã buồn vui
Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi, nước ơi
Tiếng nước tôi ! Tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi
Thoắt nghìn năm thành tiếng lòng tôi, nước ơi


Tôi yêu tiếng ngang trời
Những câu hò giận hờn không nguôi
Nhớ nhung hoài mảnh tình xa xôi
Vững tin vào mộng đẹp ngày mai 

Một yêu câu hát Truyện Kiều
Lẳng lơ như tiếng sáo diều làng ta
Và yêu cô gái bên nhà
Miệng xinh ăn nói thật thà có duyên


Tôi yêu đất nước tôi, nằm phơi phới bên bờ biển xanh
Ruộng đồng vun sóng ra Thái Bình
Nhìn trùng dương hát câu no lành


Đất nước tôi ! Dẫy Trường Sơn ẩn bóng hoàng hôn
Đất miền Tây chờ sức người vươn, đất ơi
Đất nước tôi ! Núi rừng cao miền Bắc lửa thiêng
Lúa miền Nam chờ gió mùa lên, lúa ơi


Tôi yêu những sông trường
Biết ái tình ở dòng sông Hương
Sống no đầy là nhờ Cửu Long
Máu sông Hồng đỏ vì chờ mong 

Người yêu thế giới mịt mùng
Cùng tôi ôm ấp ruộng đồng Việt Nam
Làm sao chắp cánh chim ngàn
Nhìn Trung Nam Bắc kết hàng mến nhau

Tôi yêu bác nông phu, đội sương nắng bên bờ ruộng sâu
Vài ngàn năm đứng trên đất nghèo
Mình đồng da sắt không phai mầu


Tấm áo nâu ! Những mẹ quê chỉ biết cần lao
Những trẻ quê bạn với đàn trâu, áo ơi
Tấm áo nâu ! Rướn mình đi từ cõi rừng cao
Dắt dìu nhau vào đến Cà Mâu, áo ơi 

Tôi yêu biết bao người
Lý, Lê, Trần... và còn ai nữa
Những anh hùng của thời xa xưa
Những anh hùng của một ngày mai


Vì yêu, yêu nước, yêu nòi
Ngày Xuân tôi hát nên bài tình ca
Ruộng xanh tươi tốt quê nhà
Lòng tôi đã nở như là đóa hoa...

Những hoài niệm thời thơ ấu 

Ngày hôm sau, bác tôi rủ tôi vào rừng câu cá. Từ tờ mờ sáng, chúng tôi đã chuẩn bị hành trang gồm cần câu, dao rừng và một ba lô các thứ linh tinh, bác tôi bảo chúng sẽ hữu dụng trong rừng. Con đường ra sông rất xa, chúng tôi mải miết đi qua các sườn đồi cỏ tranh lúp xúp, những đợt gió thổi qua làm chúng uốn lượn, như những đợt sóng hùng vĩ nối đuôi nhau chạy xa tít tắp.
Chợt một khung cảnh hiện ra trước mắt tôi như trong truyện cổ tích. Giữa cánh đồng đất đỏ tươi rói, ngôi nhà nhỏ xinh xắn bên trên có ống khói đang nhả những dải lụa xám lên bầu trời màu ngọc bích thanh bình. Bác tôi bảo:
-Đây là điền trang của ông K'Tiêng, một người dân tộc CHÂU MẠ lai PHÁP, có lẽ bác cháu ta phải nghỉ lại đây trước khi đến sông mất.
Người chủ điền trang chạy ra đón chúng tôi trong tiếng chó sủa đinh tai nhức óc. Đó là một người đàn ông ngoài 50 nhưng vẫn rất cường tráng với làn da nâu đồng, bộ râu quai nón bạc phơ. Tôi chợt nhớ đến HEMINGWAY và câu chuyện về ông già trên biển cả. Tại điền trang của ông K'Tiêng, tôi được ru vào giấc ngủ bởi giọng ca ELVIS PHƯƠNG, Jo-Marcel...phát ra từ đầu băng cối AKAI M-8, và bởi men rượu của thứ rượu lạ đựng trong chai dẹp whiskey cũ, mà tôi cứ bị ép uống cho bằng được, "để mau thành người đàn ông" như lời ông ta nói.
Giữa cái yên lặng gần như tuyệt đối của bốn bề núi rừng, chỉ có tiếng xình xịch của máy phát điện và âm nhạc, tôi biết mình sắp bước vào một cuộc phiêu lưu mới, đầy mạo hiểm và cũng không ít điều kỳ thú.

Mới gần bốn giờ sáng, tôi đã bị đánh thức dậy bởi tiếng lịch kịch của những người nhà đang chuẩn bị cho ngày làm việc mới. Không thấy bác tôi nằm bên cạnh, tôi lò dò bước xuống bếp, đã thấy bác tôi và ông K'Tiêng đang ngồi đó từ bao giờ. Hai người đang chuyền tay nhau chiếc tẩu thuốc nặng trịch. Tôi ngồi xuống cạnh bác tôi, ông K'tiêng lấy cho tôi một quả bắp nướng nóng hổi, xoa đầu tôi và nói giọng lơ lớ:
-Tướng này mai mốt sẽ lấy phiêu bạt giang hồ làm nhà cho mà xem.
Chợt ..."huỵch...ẳng ẳng...", một con cọp khá lớn nhảy qua dãy hàng rào lưới B40 cao hơn bốn mét, vồ ngay chú chó đang ngái ngủ nơi cửa bếp. Nó ngoạm con chó tội nghiệp rồi nhảy ra một cách nhẹ nhàng, biến mất trong bóng tối. Những chú chó hung dữ khác cũng hoảng vía, cụp đuôi vào bụng rồi lếch thếch trốn trong gầm giường, miệng rên ư ử.
Ông K'Tiêng bảo con cọp ấy ăn quen nên dạn dĩ lắm, thường xuyên mò ra bắt gia súc và không quên dặn chúng tôi phải cẩn thận khi vào sông câu cá.

Mặt trời ló dạng sau đỉnh núi, chúng tôi tiếp tục lên đường trong tiếng chích chòe than lảnh lót trên các tàng cây. Qua những cây cầu bằng thân cây bắc qua các con suối nhỏ, những con dốc dài tít tắp, đã đến dòng sông.Đó là một nhánh thượng lưu của con sông Đồng Nai hung hãn. Nó uốn lượn qua những thung lũng vách dựng đứng, qua những gềnh đá lởm chởm, tạo ra vô số con thác nhỏ ngoạn mục.
Bác tôi dẫn tôi men theo trảng cỏ thoai thoải xuống bờ sông, tôi liên tục giật mình thon thót vì những con kỳ đà mốc thếch, nghe tiếng động bỏ chạy xoành xoạch xuống mép nước, hay những con chim mỏ nhát vỗ cánh bay mất hút khỏi tầm mắt.
Ngồi trên một thân cây đổ ra giữa sông, bác tôi bắt đầu buông cần. Mồi câu là một loại lá cây nhỏ hái dọc đường đi. Cá ở đây nhiều vô số kể, chưa đầy mươi phút, bác tôi đã kéo lên một con cá rất lớn sau một hồi kịch liệt giằng co với nó.
-Con này gọi là cá "me", thịt rất ngon, nhất là cái đầu đấy.
Bác tôi giải thích như vậy. Tôi được giao cho việc đi bứt dây rừng xỏ những chú cá thành một xâu dài. Đến xế trưa, tôi bắt đầu lo ngay ngáy, chẳng hiểu thế nào mà bác cháu tôi khiêng nổi số cá này về đây?

Trời oi bức lạ thường, những đám mây nửa đen nửa trắng ở cánh rừng phía tây đang đùn lên rất nhanh. Đâu đó ở xa xa có tiếng lục bục nho nhỏ. Bác tôi chợt thu cần câu và nghe ngóng:
-Không xong rồi, phải rút nhanh thôi. Lũ rừng đấy.
Nói rồi ông khoác ba lô lên vai, một tay cầm dao, một tay lôi tôi chạy thục mạng lên sườn đồi. Tôi ngoái lại tiếc rẻ:
-Thế đống cá thì sao hở bác?
-Không kịp đâu cháu à, đành bỏ lại thôi.
Tiếng động ở phía xa đã trở thành tiếng ầm ì như sấm rền. Từ trên cao tôi thấy chỗ chúng tôi ngồi câu cá lúc nãy biến thành biển nước ngầu đỏ, cơn lũ cuốn phăng những thân cây to, nhấn chìm vào dòng xoáy như các miệng phễu khổng lồ.
Sét đánh chớp lòa và đanh như xé vải, cơn mưa dông trút xuống ào ạt khiến chúng tôi ướt như chuột lột. Hai bác cháu núp mưa dưới tảng đá hoa cương, cái cạnh nghiêng nghiêng của nó như một mái hiên, phủ đầy dây leo lòng thòng, đã giúp chúng tôi lấy lại chút hơi ấm qua cơn mưa rừng lạnh buốt.

Cơn mưa dông đến chớp nhoáng như thế nào, thì nó kéo nhau ra đi cũng nhanh như vậy. Bầu trời xanh lại hiện ra sạch sẽ như có ai vừa quét dọn. Trên đường trở về, dòng suối nhỏ hiền hòa ban sáng giờ réo lên sùng sục, cây cầu bằng thân cây ngập hơn mét nước, tạo thành một cái đập chắn các loại rác rến và cành cây mục trong rừng. Bác tôi bảo nếu đi một mình thì ông có thể liều bơi qua, nhưng lại có tôi nên đành chờ nước rút cho an toàn. Bóng đêm sập xuống rất nhanh. Bác tôi đỡ tôi trèo lên cây SONG MÃ bên bờ suối, leo mãi đến cái chạc ba chót vót trên cao. Tôi thò tay tính khều sợi dây màu trắng bạc, dèm dẹp vương ở khóm râu rồng bám trên thân cây(bây giờ nhớ lại, tôi thấy nó giống sợi dây loa NORDOST lắm). Bỗng "Phập", bác tôi rút dao chặt sợi dây đó đứt làm đôi,nó rơi xuống mặt đất và liên tục quằn quại. Ông xuýt xoa:
-Tý nữa tiêu cháu tôi rồi, con BẠCH XÀ này cắn thì có mà hoại thư.

Để cho an toàn, bác tôi rút dây rừng cột tôi vào thân cây, rồi ngồi phía dưới trông chừng. Ve rừng kêu như ma tru quỷ khóc. Những con heo rừng đi ăn đêm ủi sột soạt dưới gốc cây. Tôi sợ đến nổi không chợp mắt được một giây nào dù đã mệt mỏi ê ẩm. Bỗng ..."boong krỏi...boong krỏi..." tiếng chim đêm kêu đâu đó xa xa. Bác tôi khều nhẹ:
-Suỵt, cháu ngồi cho chắc nhé, cọp đấy.
Tiếng chí chóe của các chú heo rừng non im bặt. Giây phút chờ đợi chúa sơn lâm thật rùng rợn...tôi cứ ngỡ thời gian không bao giờ trôi qua nữa. 

Rồi nó cũng đến, tôi nghe tiếng soạt...soạt, qua ánh trăng hạ tuần nhàn nhạt, con cọp vằn vện tỏa ra mùi khét lẹt hiện ra từ sau bụi dây mây. Nó bắt đầu gầm gừ, nghe như tiếng máy cày MARSEY FERGUSON của ông K'Tiêng khi đạp ga vượt qua mô đất. Tôi nhớ trong truyện Đất Rừng Phương Nam của nhà văn Đoàn Giỏi, nhân vật AN đã hét lên một tiếng thật to, làm con cọp giật mình bỏ chạy, nhưng tôi không thể nào mở miệng nổi để hét như vậy.
Dường như nó đã đánh hơi ra chúng tôi, nó bắt đầu dựng đứng lên quào quào vào thân cây chúng tôi đang ngồi. Con cọp phóng lên cây theo cái cách của những chú mèo con hay đùa nghịch, nhưng chưa tới nữa thân cây nó đã bị tuột xuống, hóa ra cọp vẫn có thể trèo cây, nhưng không giỏi. Nó quanh quẩn một hồi lâu rồi bỏ đi, tôi nghĩ có lẽ nó tìm những con heo rừng sẽ dễ có một bữa tiệc ngon lành hơn hai bác cháu chúng tôi chăng?
Chúng tôi ngồi mãi trên cây đến khi chim chóc hót vang lừng, mặt trời cũng vượt qua ngọn cây bên cạnh. Phía đầu cầu bên kia có tiếng động cơ nho nhỏ, rồi một chiếc LAND ROVER màu xanh olive với bánh xơ-cua gắn trên nắp Ca-pô hiện ra, ông K'Tiêng bước xuống xem xét cây cầu đã lộ ra do nước rút đi. Bác tôi tuột xuống trước và gọi:
-Hú...hú...chúng tôi ở đây này!
Ông ta đã tìm thấy chúng tôi, cười ha hả:
-Tôi biết anh bị dính cơn lũ, tính vào cứu nhưng không thể nào qua suối được, đành chờ đến sáng thôi!
Bác tôi kể lại chuyện con cọp ban tối, ông K'tiêng khen:
-Chàng trai này cũng gan quá, không sợ ông ba mươi à?
Tôi xấu hổ vô cùng, vì lúc đó thiếu điều chết cứng trên cây vì sợ.
Buổi chiều hôm đó, ông K'tiêng đánh xe chở chúng tôi về thị trấn. Chiếc LAND ROVER lao trên con đường cao nguyên đâm thẳng vào mặt trời hoàng hôn đỏ lựng, trong cảnh vật và bầu trời tím ngắt. Bất giác tôi nhớ lời một bài hát tôi được nghe ngày hôm kia tại nhà ông già người dân tộc thiểu số vui tính:

Mặt trời đen, quá đen, đen như đời ta
Đời hằng mong thoát đi, đi khung trời xa
Cuộc đời như chó hoang lang thang về đêm.
Cuộc tình không mấy khi nghe câu dịu êm.

Mặt trời không muốn sáng soi cho ta thấy
nắng lên trong đêm dài, cho đời ta ấm áp.

Nụ cười ta đánh rơi mất khi còn thơ,
Chỉ còn hiu hắt trên đôi môi hững hờ.
Từng niềm tin vỡ tan, bước xa mộng mơ.
Mặt trời đen vẫn xua bóng đêm nhẩn nhơ

Nụ cười chưa vang tiếng sao nghe nước mắt
thấm lên đôi vai gầy.Ôi! buồn đau biết mấy.

Mặt trời đen, quá đen, đen như đời ta.
Đời hằng mong thoát đi thấy khung trời xa.
Cuộc đời như thú hoang lang thang về đêm.
Cuộc tình không mấy khi nghe câu dịu êm.

Đời buồn mong quên hết, ta mong quên hết.
Vứt đi bao âu sầu luôn tìm nơi nương náu.

Sao ta vẫn thấy mặt trời đen, đen như mực.
đen như đêm ma quái.

Sao ta vẫn thấy mặt trời đen, đen như mực.
đen như đêm ma quái. 

Mặt trời đen, quá đen, đen như đời ta
Đời hằng mong thoát đi, đi khung trời xa
Cuộc đời như chó hoang lang thang về đêm.
Cuộc tình không mấy khi nghe câu dịu êm.

Mặt trời không muốn sáng soi cho ta thấy
nắng lên trong đêm dài, cho đời ta ấm áp.

Nụ cười ta đánh rơi mất khi còn thơ,
Chỉ còn hiu hắt trên đôi môi hững hờ.
Từng niềm tin vỡ tan, bước xa mộng mơ.
Mặt trời đen vẫn xua bóng đêm nhẩn nhơ

Nụ cười chưa vang tiếng sao nghe nước mắt
thấm lên đôi vai gầy.Ôi! buồn đau biết mấy.

Mặt trời đen, quá đen, đen như đời ta.
Đời hằng mong thoát đi thấy khung trời xa.
Cuộc đời như thú hoang lang thang về đêm.
Cuộc tình không mấy khi nghe câu dịu êm.

Đời buồn mong quên hết, ta mong quên hết.
Vứt đi bao âu sầu luôn tìm nơi nương náu.

Sao ta vẫn thấy mặt trời đen, đen như mực.
đen như đêm ma quái.

Sao ta vẫn thấy mặt trời đen, đen như mực.
đen như đêm ma quái.

( còn tiếp )